ከመይ ጌርና ስማርት መዕጸዊታት ምስ ናይ መእተዊ ምቁጽጻር ስርዓታት ንውሃሃድ

ስማርት ሎክስ ትካላት ንግዲ ንውሕስነትን ተበፃሕነትን ብኸመይ ከምዘመሓድሩ ኣብዮታዊ ለውጢ ይገብሩ ኣለው። እቲ ሓቀኛ ሓይሊ ግን ነዞም መሳርሒታት ምስ ኩለመዳያዊ ስርዓታት ምቁጽጻር መእተዊ ከተዋሃህዶም ከለኻ ዝመጽእ እዩ። እዚ ውህደት እዚ መን ከም ዝኣቱን መዓስን ንምእታው ስሉጥን ውሑስን ስሉጥን መንገዲ ይፈጥር።

እዚ መምርሒ እዚ ብዛዕባ ምውህሃድ ስማርት መዕጸዊታት ምስ 2019 ክትፈልጦም ዘለካ ኩሉ ከካፍለካ እዩ። ስርዓታት ምቁጽጻር መእተዊ . ዕዉት ምውፋር ንምርግጋጽ ብዛዕባ ረብሓታት፣ ቴክኒካዊ ጠለባት፣ ናይ ኣተገባብራ ስጉምትታትን ብሉፃት ልምድታትን ክትመሃር ኢኻ።

ስማርት መዕጸዊን ናይ ምብጻሕ ምቁጽጻር ስርዓታትን እንታይ እዮም?

ስማርት መዕጸዊታት መብርሂ

ስማርት መዕጸዊታት ብዝተፈላለዩ ሜላታት ብስማርትፎናት፣ ቁልፊ ካርድ፣ ባዮሜትሪክ ስካነር ወይ ቁልፊ መቆጻጸሪታት ብዝተፈላለዩ ሜላታት ብሪሞት ክቆፃፀሩ ዝኽእሉ ኤሌክትሮኒካዊ መዕፀዊ መሳርሒታት እዮም። ዘይከምቲ ኣብ ፊዚካዊ መፍትሕ ጥራይ ዝምርኮስ ባህላዊ መዕጸዊታት፡ ስማርት ሎክስ ብዙሕ ናይ ምርግጋጽ ሜላታት የቕርቡን ኣብ ፍሉያት መለክዒታት ተመርኲሶም መእተዊ ንኽወሃብ ወይ ንምግዳብ ፕሮግራም ክግበረሎም ይኽእል።

ዘመናዊ ስማርት መዕጸዊታት ብተለምዶ ይቐርብ፤

● ገመድ ኣልቦ ምትእስሳር (ዋይ-ፋይ፣ ብሉቱዝ፣ ወይ ዚግቢ)

● ብዙሕ ናይ ምብጻሕ ሜላታት (ኮድታት፣ ካርድ፣ ባዮሜትሪክስ)

● ናይ ባትሪ ምትሕብባር ስርዓታት .

● ናይ ንጥፈት ምዝገባ ዓቕሚ

● ናይ ርሑቕ ምቁጽጻር ተግባር .

ናይ መእተዊ ምቁጽጻር ስርዓታት ሓፈሻዊ ትሕዝቶ

ስርዓታት ምቁጽጻር መእተዊ ናብ ህንጻታት፡ ክፍልታት ወይ ፍሉይ ቦታታት ምእታው ዘመሓድሩን ዝከታተሉን ኩለመዳያዊ ናይ ጸጥታ መፍትሒታት እዮም። እዞም ስርዓታት እዚኦም መን እዩ እንታይ ቦታታት ክረኽቦም ከም ዝኽእል፣ መዓስ ክረኽብዎም ከምዝኽእሉ ይውስኑ፣ ከምኡ’ውን ዝርዝር ምዝገባታት ናይ ኩሉ ፈተነታት ምብጻሕ ይዕቅቡ።

ሓደ ልሙድ ስርዓተ ምቁጽጻር መእተዊ ዘጠቓልል እዩ፤

● ማእከላይ ናይ ምሕደራ ሶፍትዌር .

● ተቖጻጸርቲ ማዕጾን ኣንበብትን .

● መረጋገጺ መንነት (ካርድታት፣ ፎብስ፣ ሞባይል ኣፕስ)

● ናይ ምክትታልን ምሕባርን መሳርሒታት .

● ናይ ምውህሃድ ዓቕሚ ምስ ካልኦት ስርዓታት ጸጥታ

ንምንታይ ስማርት መዕጸዊ ምስ ናይ መእተዊ ምቁጽጻር ስርዓታት ዘዋሃህድ?

ዝበለጸ ናይ ጸጥታ ባህርያት

ውህደት ብዘይ ገለ ጸገም ብሓባር ዝሰርሑ ብዙሓት ንብርክታት ጸጥታ ይፈጥር። ናትካ ናይ መእተዊ ምቁጽጻር ስርዓት ምስ ስማርት መዕጸዊታት ብቕጽበት ብምርኻብ ኣብ ሓቀኛ ግዜ ፍቓድ ተመርኲስካ መእተዊ ክትህብ ወይ ክትክሕዶ ትኽእል ኢኻ። እዚ ድማ ነቲ መብዛሕትኡ ግዜ ምስ ንበይኑ ዝፍኖ ፍታሕ ዝህሉ ናይ ጸጥታ ክፍተት የወግድ።

ማእኸላይ ምሕደራ

ንዓሰርተታት ወይ ኣማኢት ውልቀ-ሰባት ብልሕቲ መዕጸዊታት ምምሕዳር ብዘይ ማእከላይ ስርዓት ብዘይ ማእከላይ ስርዓት ይበጽሕ። ስርዓታት ምቁጽጻር መእተዊ ንኹሉ መዕጸዊታት ክትከታተል፡ ፍቓድ ከተመሓይሽን ኣብ መላእ መሳለጥያኻ ንዘጋጥሙ ናይ ጸጥታ ፍጻመታት ክትምልስን እትኽእል ሓደ ዳሽቦርድ ይህቡ።

ዝተመሓየሸ ናይ ኦዲት ትረይላት

ዝተዋሃሃደ ስርዓታት ንመን ንመን ከም ዝረኸባ ጥራይ ዘይኮነስ፡ ኣገባብ ምብጻሕ፡ ናይ ግዜ ማሕተምን ዝኾነ ፍሹል ፈተነታትን ዝከታተሉ ኩለመዳያዊ ሎግ ይፈጥሩ። እዚ ደረጃ ዝርዝር ንናይ ጸጥታ ምርመራታትን ንናይ ምኽባር ጠለባትን ወሳኒ እዩ።

ምዕባይን ተዓጻጻፍነትን .

ዝተዋደደ ስርዓታት ምስ ንግድኻ ይዓብዩ። ሓደስቲ ስማርት መዕጸዊታት ምውሳኽ ወይ ናይ ምብጻሕ ፍቓድ ምብጻሕ፡ ውልቃዊ ውቅር መሳርሒ ኣብ ክንዲ ዝጠልብ፡ ብመንገዲ ማእከላይ መእተዊ መቆጻጸሪ መድረኽካ ዝመሓደር ቀሊል መስርሕ ይኸውን።

ቴክኒካዊ ጠለባት ንውህደት

ትሕተ ቅርጺ መርበብ ሓበሬታ

መርበብ ሓበሬታኻ ንኽልቲኡ ብልሒ መዕጸዊኻን ስርዓተ ምቁጽጻር መእተዊኻን እትጥቀመሉ ናይ ርክብ ፕሮቶኮላት ክድግፍ ኣለዎ። መብዛሕትኦም ዘመናውያን ስርዓታት ኣብ IP ዝተመርኮሰ ርክብ ይጥቀሙ፣ ዝጠልቡ፤

● ኣብ መላእ ትካልካ ዘተኣማምን ሽፋን ዋይፋይ

● ንመሳርሒ ርክብ ዝኸውን እኹል ኔትወርክ ባንድዊድ

● ንጸጥታ ዝኸውን ግቡእ ምክፍፋል መርበብ .

● ንወሳኒ መእተዊ ነጥብታት ዝኸውን ናይ መጠባበቒ ምትእስሳር ኣማራጺታት

ፕሮቶኮል ምትእስሳር

ብልሒ ዘለዎ መዕጸዊኻን . ስርዓታት ምቁጽጻር ተበጻሕነት ምስዚ ዝሰማማዕ ናይ ርክብ ፕሮቶኮላት ይጥቀሙ። ናይ ሓባር ደረጃታት ንኣብነት፤

● OSDP (Open Supervised Device Protocol) : ንውሑስ ርክብ ዝኸውን ናይ ኢንዱስትሪ ደረጃ

● WIGAND : ዝኣረገ ግን ከኣ ጌና ብሰፊሑ ኣብ ጥቕሚ ዝውዕል ፕሮቶኮል

● TCP/IP : ኣብ መርበብ ሓበሬታ ዝተመርኮሰ ርክብ

● RS-485 : ንገለ ስርዓታት ዝኸውን ተኸታታሊ ርክብ

ናይ ሓይሊ ጠለባት .

ስማርት ሎክስ ዘተኣማምን ምንጪ ሓይሊ የድልዮም። ሕሰበሉ፥

● ዕድመ ባትሪን ናይ ምትካእ መደባትን .

● ንነቐፍቲ ማዕጾታት ዝኸውን ናይ መጠባበቒ ሓይሊ ኣማራጺታት

● ሓይሊ ልዕሊ ኢተርነት (POE) ዓቕሚ .

● ኣብ እዋን ምቁራጽ ምቁራጽ ህጹጽ ናይ ሓይሊ መስርሕ

ሶፍትዌር ውህደት

ናትካ መእተዊ ምቁጽጻር ሶፍትዌር ንኤፒኣይ ውህደት ክድግፍ ወይ ምስ ዝመረጽካዮ ስማርት ሎክ ሞዴላት ኣብ ውሽጡ ዝተሃንጸ ምትእስሳር ክህልዎ ኣለዎ። እዚ ድማ ስሉጥ ምልውዋጥ መረዳእታን ውሁድ ናይ ምሕደራ ዓቕምን የረጋግፅ።

ደረጃ ብደረጃ መስርሕ ምውህሃድ

ምዕራፍ 1: ትልምን ገምጋምን

ናይ ሕጂ ናይ ጸጥታ ትሕተ ቅርጺ ምሉእ ገምጋም ብምክያድ ጀምር። ንኹሎም ስማርት መዕጸዊ ዘድልዮም ማዕጾታት ምስጋና፣ ናይ መርበብ ጠለባት ምልላይ፣ ከምኡ’ውን ነቲ ዝጸንሐ ናይ መእተዊ ምቁጽጻር ስርዓት ናይ ምውህሃድ ዓቕሚ ገምግም።

ዝርዝር ናይ ትግባረ ትልሚ ምፍጣር እዚ ድማ፤

● ንናይ ምትካል ምዕራፋት ዝኸውን ናይ ግዜ መስመር .

● ንሃርድዌርን ሶፍትዌርን ዝምልከት ባጀት ኣብ ግምት ዘእተወ .

● ናይ ሰራሕተኛታት ስልጠና ጠለባት

● ኣብ እዋን ምትካል ናይ ምትሕብባር ስጉምትታት ድሕነት

ምዕራፍ 2: ምድላው መርበብ ሓበሬታ

ነቲ ዝተዋደደ ስርዓት ንምድጋፍ ትሕተ ቅርጺ መርበብካ ኣዳሉ። እዚ ድማ፤

● ምትካል ወይ ምዕባይ ናይ ዋይፋይ መእተዊ ነጥብታት .

● ንመሳርሒታት ጸጥታ ዝኸውን ናይ መርበብ ምክፍፋል ምድላው

● ንምርኻብ መሳርሒታት ዝኸውን ሕግታት ፋየርዎል ምውቃር

● ኣብ ኩለን ዝተወጠኑ መዕጸዊ ቦታታት ምትእስሳር መርበብ ሓበሬታ ምፍታን

ምዕራፍ 3: ምትካል ሃርድዌር

ብመሰረት ስፔሲፊኬሽን ኣፍራዪ ስማርት ሎክስ ምትካል። ቁልፊ ኣብ ግምት ዘእተዉ ነገራት፤

● ግቡእ ምድላው ማዕጾን ኣሰላልፋን

● ንዘይምትዕንቓፍ ውሑስ ምትካል .

● ምትካል ባትሪን ናይ መጀመርታ ውቅርን .

● ቅድሚ ምትእስሳር መርበብ መሰረታዊ መዕጸዊ ተግባር ምፍታን

ምዕራፍ 4: ሶፍትዌር ውቅር

ምስቶም ሓደስቲ ስማርት መዕጸዊታት ንኽለለዩን ንምርድዳእን ስርዓተ ምቁጽጻር መእተዊኻ ኣወሃህቦ። እዚ ብተለምዶ፤

● ኣብ ናይ ምሕደራ ሶፍትዌርካ ናይ መሳርሒ ፕሮፋይላት ምውሳኽ

● ናይ ርክብ ፕሮቶኮላትን ናይ መርበብ ሓበሬታ ቅጥዕታትን ምድላው .

● ናይ ተጠቃሚ ጉጅለታትን ናይ ምብጻሕ ፍቓድን ምፍጣር .

● ምቁፅፃርን ምክትታልን ሪሞት ሎክ ምፍታን .

ምዕራፍ 5: ፈተነን ምጽዳቕን .

ቅድሚ ናብ ህያው ምኻድካ ነቲ ዝተዋሃሃደ ስርዓት ብዕምቆት ፈትኖ። ናይ ፈተነ ስናርዮታት ከጠቓልል ይግባእ፤

● ንቡር ናይ ምብጻሕ ስርሒታት ምስ ዝተፈላለዩ ዓይነታት መረጋገጺ

● ናይ ህጹጽ እዋን ምብጻሕ ኣገባባት .

● ንናይ ኔትወርክ ምቁራጽ ምላሽ ስርዓት

● ልክዕነት ትራይል ኦዲትን ናይ ጸብጻብ ተግባራትን

ንዕዉት ውህደት ዝኸውን ብሉጽ ኣሰራርሓ

ምስዚ ዝሰማማዕ ስርዓታት ምረጽ .

ካብ ሓደ ኣፍራዪ ወይ ዝተረጋገጹ ተሰማማዒ መሻርኽቲ ስማርት መዕጸዊታትን ናይ መእተዊ ምቁጽጻር ስርዓታትን ምረጽ። እዚ ድማ ንናይ ውህደት ዝተሓላለኸነት ይቕንስን ቀጻሊ ደገፍ የረጋግጽን።

ሪዳንዳንሲ ንምትግባር

ንነቐፌታዊ መእተዊ ነጥብታት ዝኸውን ናይ መጠባበቒ ኣማራጺታት ዘለዎ ስርዓትካ ዲዛይን ግበር። እዚ ድማ፤

● ናይ ባትሪ ምትሕብባር ስርዓታት .

● መካኒካዊ መፍትሕ ልዕሊ ዓቐን

● ካልኣዊ ናይ ርክብ መንገድታት .

● ካብ መስመር ወጻኢ ዝኾነ ናይ ምብጻሕ ዓቕሚ .

ስሩዕ ናይ ጽገና መደባት

ስሩዕ ናይ ጽገና ኣገባባት ምምስራት ሓዊሱ፤

● ናይ ባትሪ ምትካእ መደባት .

● ሶፍትዌር ምዕባለታትን ፓችታትን .

● ኣካላዊ መርመራ ናይ መዕጸዊ ኣገባባት .

● መርመራ ምትእስሳር መርበብ ሓበሬታ .

ናይ ተጠቃሚ ስልጠናን ደገፍን

ንኽልቲኦም ኣመሓደርትን ናይ መወዳእታ ተጠቀምትን ኩለመዳያዊ ስልጠና ምሃብ። ሽፋን፥

● መሰረታዊ ኣገባባት ኣሰራርሓ .

● ናይ ሓባር ጉዳያት ምፍታሕ ጸገማት

● ናይ ህጹጽ እዋን ምብጻሕ ፕሮቶኮላት .

● ብሉጽ ልምድታት ጸጥታ .

ምክትታልን ምምሕያሽን

ንኣፈፃፅማ ስርዓትን ግብረ መልሲ ተጠቀምትን ብቐጻሊ ይከታተል። ንምልላይ ትንታነታት ተጠቐም፤

● ኣቓልቦ ዘድልዮም ልዑል ትራፊክ ዘለዎም መእተዊ ነጥብታት

● ናይ ተጠቃሚ ባህሪ ቅዲታት .

● ናይ ስርዓት ብቕዓት ዕንቅፋት

● ናይ ጸጥታ ተቓላዕነት ወይ ስክፍታታት .

ናይ ሓባር ውህደት ብድሆታትን መፍትሒታትን

ናይ ምትእስሳር ጉዳያት

ናይ ኔትወርክ ምትእስሳር ፀገማት ካብቶም ልሙዳት ናይ ውህደት ብድሆታት እዮም። መፍትሒታት ዘጠቓልል እዩ፤

● ንዝሓሸ ሽፋን ተወሳኺ ናይ ዋይፋይ መእተዊ ነጥብታት ምትካል

● ንዝተናውሐ ደረጃ ዝኸውን መትሽ ኔትወርክ ሲስተምስ ምጥቃም .

● ምትግባር ተደራራቢ መንገዲ ርክብ

● ስሩዕ ምክትታል ኣፈፃፅማ መርበብ ሓበሬታ

ምሕደራ ሓይሊ ኤሌክትሪክ

ስማርት መዕጸዊታት ኣብ ዘተኣማምን ምንጪ ሓይሊ ይምርኮስ። ንብድሆታት ስልጣን ብመልክዕ ዝምልከት እዩ።

● ናይ ባትሪ ምትካእ መደባት ምምስራት .

● ትሑት ሓይሊ ዘለዎም መሳርሒታት ሃልኪ ምጥቃም .

● ንነቐፍቲ ማዕጾታት ዝኸውን ናይ መጠባበቒ ሓይሊ ስርዓታት ምትካል

● ብመንገዲ ስርዓተ ምሕደራኻ ደረጃ ባትሪ ምክትታል .

ተጠቃሚ ምቕባል

ተጠቀምቲ ምስ ሓድሽ ቴክኖሎጂ ንኽላመዱ ሓግዙ ብ:

● ንጹርን ቀሊልን ናይ ስልጠና ናውቲ ምሃብ

● ኣብ እዋን ምስግጋር ብዙሕ ናይ ምብጻሕ ሜላታት ምቕራብ .

● ንጹር ናይ ደገፍ ኣገባባት ምምስራት .

● ንርእይቶ ተጠቃሚ ብስሩዕ ምእካብን ምፍታሕን

መጻኢ-መጻረዪ ንውህደትካ

ዝቕልቀሉ ዘለዉ ቴክኖሎጂታት

ብዛዕባ ዝምዕብሉ ቴክኖሎጂታት ንውሁድ ስርዓትካ ከዕብዩ ዝኽእሉ ሓበሬታታት ሓበሬታ ሃብኩም፤

● ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ንትንበታዊ ጸጥታ

● ኢንተርኔት ነገራት (IoT) ውህደት

● ምዕቡል ባዮሜትሪክ ምርግጋጽ .

● ኣብ ደበና ዝተመርኮሰ ናይ ምሕደራ መድረኻት .

ውጥን ምዕባይ .

ንመጻኢ ዕብየት ንምትእንጋድ ስርዓትካ ዲዛይን ግበር፤

● ንተወሳኺ መሳርሒታት ዝድግፉ መድረኻት ምረጽ .

● ናይ ምስፍሕፋሕ ናይ ኔትወርክ ዓቕሚ ትልምን .

● ሞዱላር ሃርድዌር ፍታሕ ኣብ ግምት ኣእቱ

● ኣብ ደበና ዝተመርኮሰ ኣንጻር ኣብ ውሽጢ ትካል ዝግበር ምሕደራ ኣማራጺታት ምግምጋም

ቀፃሊ ስጉምትታትካ ምውሳድ

ስማርት መዕጸዊታት ምስ . ስርዓታት ምቁጽጻር ተበጻሕነት ኣብ ምሕደራ ጸጥታ ርኡይ ስጉምቲ ይውክል። ረብሓታት ማእከላይ ቁጽጽር፡ ዝዓበየ ውሕስነትን ምምሕያሽ ብቕዓትን ነዚ ውህደት ንመብዛሕትአን ትካላት ዋጋ ዘለዎ ወፍሪ ይገብሮ።

ናይ ሕጂ ናይ ድሕነት ድሌታትን ናይ ትሕተ ቅርጺ ዓቕምኻን ብምግምጋም ጀምር። ፍሉይ ጠለባትካ ዘማልእ ስርዓት ንምንዳፍ ምስ ሰብ ሞያ ጸጥታ ተማኸር። ዕዉት ውህደት ጥንቁቕ ውጥን፣ ግቡእ ኣተገባብራን ቀጻሊ ጽገናን ከም ዝሓትት ኣይትረስዕ።

እቲ ናይ ጸጥታ መልክዓ ምድሪ እናማዕበለ ይኸይድ ኣሎ፣ ዝተዋደደ ስማርት ሎክ ሲስተምስ ድማ ንውድብካ ምስ መጻኢ ብድሆታት ንምትዕርራይ ይገብሮ ዝለዓለ ደረጃታት ጸጥታን ስርሒታዊ ብቕዓትን እናዓቀበ።

ስርዓታት ምቁጽጻር ተበጻሕነት .

ናይ ተበፃሕቲ ቁፅፅር ምህዞታት

ስማርት ኣክሰስ ኮንትሮል